Aft, ağız içerisinde dil yüzeyinde, dudak ve yanakların iç kısımlarında meydana gelen bir ağız hastalığıdır. Sıklıkla 2-3 mm çap genişliğinde ve sarı, solgun beyaz tonlarında görülür. Etrafında yoğun kırmızı renkte kızarıklıklar bulunur. Aft, uçuk ve diğer ağız yaralarında olduğu gibi hemen hemen herkesin hayatı boyunca bir kez karşılaştığı bir sağlık problemidir. Aftın en sık görülen hali dilin üzerinde olanıdır. Genelde ağız içinde herhangi bir bölgede oluşsa bile zamanla diğer bölgelere de sıçrayarak yayılabilir. Bu nedenle günlük hayatta yeme ve içme gibi alışkanlıkların karşılanmasında zorlanmalar yaşanabilir. Ayrıca aft herhangi bir bakteri ya da virüsten kaynaklanmadığı için bulaşıcı değildir.

Aftın bitkisel ya da doğal yöntemler kullanılarak tedavi edilebilmesi için oluşum nedenlerinin çok iyi bilinmesi gerekir. Aft oluşumunu etkileyen birden çok olumsuz neden vardır. Aftın minor, majör ve herpetiform olarak üç çeşidi vardır.

Ağız içerisinde ve çevresinde herhangi bir sebepten dolayı bir darbe olması, mukoza dokusunun tahriş olmasına ya da yıpranmasına sebep olur. Bu gibi durumlar aft oluşumuna zemin hazırlar. Oluşabilecek darbeler, yemek yerken yanak içini ısırmak ve dişler fırçalanırken diş etini, yanak içini zedelemek şeklinde örneklendirilebilir. Bu nedenle yaşanabilecek zedelenmeleri bir nebze olsun önleyebilmek için çok sert diş fırçalarının tercih edilmemesi gerekir. Kullanılan diş macunlarının içeriğinde bulunan sodyum lauryl sülfat gibi kimyasallar mukoza dokusunu olumsuz etkiler.

Günlük hayatta yaşanan stres ve yoğun gerginlik de aft oluşmasının en büyük faktörleri arasında yer alır. Özellikle bayanlarda adet dönemi öncesi ve sonrası hormonların değişmesinden dolayı stres ve gerginlik üst düzeydedir. Bu nedenle bu dönemlerde aft oluşumu oranı diğer zamanlara göre daha yüksektir. Ayrıca genetik olarak doğuştan aft oluşumuna yatkınlık B12 vitamini, çinko ve demir eksikliğinden kaynaklanır. Diş ve çene yapısındaki bozukluk da aft oluşmasına neden olur. Çarpık dişler ağız, yanak, damak içerisinde sürtünme ve ısırma eylemlerini meydana getirir. Bu da beraberinde aft oluşumunu tetikler.

Aftın oluşmasındaki en önemli etkenlerden bir tanesi de asitli, tuzlu, baharatlı gibi yiyeceklerin gereğinden fazla tüketimidir. Bu tür yiyeceklerin aşırı tüketimi ağız içinde tahrişe ve mukoza dokusunun erimesine neden olur. Uzmanlar tarafından bu tür yiyeceklerin kontrollü bir şekilde tüketilmesi önerilir. Bu olumsuz etkiler bitkisel ve doğal yöntemlerle giderilebilir. Ancak aftın tamamen tedavi edilmesi mümkün değildir.

Aft oluşumunu etkileyen ve tetikleyen bu olumsuz etkiler bitkisel ve doğal yöntemlerle giderilebilir. Aftın tamamen tedavi edilmesi mümkün değildir. Hiçbir tedavi yöntemi kullanılmadan aft kendiliğinden 8-10 gün içinde iyileşme gösterir. Ancak bu süre aftın yaşattığı ağrı ve acı için oldukça uzun bir süredir. Bu nedenle en etkili yöntem olmasından kaynaklı olarak karbonat en çok tercih edilen uygulamalar arasındadır. Eczanelerden satın alınan merhem ile aynı görevi görür.

Karbonatla aft tedavisi için şu adımlar izlenir:

Tuzlu suyla yapılan gargara yöntemi can yakıcı ve ağrı verici olduğu için genelde karbonat tercih edilir. Uygulanan bu yöntem ağız içindeki aftın tedavisi için oldukça başarılıdır. Gargara sonrası yeme içme gibi alışkanlıklar kolayca giderilebilir. Ayrıca aft iyileşme süresi 2 haftayı aşarsa mutlaka bir doktora görünmekte fayda vardır.